Wanneer het lichaam nee zegt - Gabor Mate

Lieve lezer,

Ken je dat gevoel wanneer je gewoon niet meer kunt? Wanneer je lichaam je niet meer volgt, of wanneer het plotseling zegt “nee”? Het lijkt wel alsof we steeds maar doorgaan, niet wetende dat onze grenzen niet onuitputtelijk zijn. Dit is precies waar Wanneer het lichaam nee zegt van Gabor Maté ons mee confronteert. Het boek is geen zware, klinische lezing, maar een uitnodiging om stil te staan bij alles wat ons lichaam ons probeert te vertellen – en waarom we dat vaak negeren.

Waarom dit boek belangrijk kan zijn

Je herkent vast wel die momenten van extreme vermoeidheid, stress of pijn. Of je nu je best doet om anderen te helpen, met een vol rooster werkt of als zelfstandige altijd beschikbaar bent – je weet hoe het voelt om je volledig uit te putten. Maar wat als al die fysieke klachten meer zijn dan “gewoon stress”? Wat als het een manier is waarop je lichaam je waarschuwt dat je te ver gaat?

Maté laat zien hoe we vaak te weinig naar onze lichamen luisteren, hoe we stress en trauma’s van het verleden opslaan en wat we eraan kunnen doen. Het boek helpt ons te begrijpen dat ons lichaam geen vijand is, maar juist een bondgenoot.

Ons lichaam spreekt – maar luisteren we wel?

Er is iets krachtigs aan de manier waarop Maté trauma beschrijft. Hij maakt het geen ongrijpbaar, medisch concept, maar een stukje van onze dagelijkse ervaring. Wanneer je constant over je grenzen gaat, je jezelf in allerlei bochten wringt om aan verwachtingen te voldoen, dan zegt je lichaam “nee”. Dit is vaak te zien in lichamelijke symptomen: spierpijn, hoofdpijn, maagklachten, maar ook in mentale vermoeidheid of stress.

Maté laat ons zien dat trauma zich letterlijk in ons lichaam vastzet. Het is niet iets dat je zomaar achter je laat. Het blijft ergens in je spieren of organen hangen, tot je besluit er iets aan te doen. Het klinkt misschien heftig, maar Maté biedt geen therapie – hij biedt hoop. Hij leert ons dat we ons kunnen bevrijden door ons lichaam weer te leren begrijpen en echt voor onszelf te zorgen

Trauma is niet altijd zichtbaar

Wat het boek ook zo krachtig maakt, is hoe het trauma toegankelijk maakt. Je hoeft geen slachtoffer van grote drama’s te zijn om het te voelen. Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is de impact van alledaagse stress. Denk aan een drukke werkdag, zorgen voor anderen, maar ook het onophoudelijke streven naar perfectie. Hoe vaak hebben we niet gedacht: “Als ik dit nu niet afkrijg, dan lukt het nooit” of “Als ik niet iedereen tevreden stel, ben ik niet goed genoeg”?

Maté vertelt ons dat stress vaak onbewust in ons systeem kruipt. Het veroorzaakt fysieke pijn, emotionele uitputting en chronische vermoeidheid. Dit boek laat ons zien dat er een manier is om dit patroon te doorbreken – met kleine, haalbare stappen. Het gaat niet om het oplossen van alles in één keer, maar om het proces van langzaam helen

Kleine tools voor grote veranderingen

En hoewel het boek geen quick fix biedt, staan er wel praktische handvatten in. Maté legt uit hoe je bewust kunt worden van je eigen spanningsvelden en hoe je je zenuwstelsel tot rust kunt brengen. Het begint met iets eenvoudigs: bewust ademen. En dat is precies wat we in ons dagelijks leven vaak vergeten – even ademen, even pauzeren. Zonder dat we het weten, zijn we continu in overdrive. Het leren ontspannen is een krachtige tool die je meteen kunt toepassen.

Maar het gaat verder dan alleen ademhalingsoefeningen. Maté raadt ook lichaamswerk aan, zoals yoga en andere vormen van ontspanning, die de connectie tussen geest en lichaam kunnen herstellen. Voor wie altijd bezig is, is dit een uitnodiging om het tempo even lager te zetten.

Geen vervanging voor therapie, maar wel een waardevolle aanvulling

Het is belangrijk om te zeggen: dit boek is geen vervanging voor therapie. Als je worstelt met diepe trauma’s, is professionele hulp noodzakelijk. Maar Wanneer het lichaam nee zegt kan wel een waardevolle aanvulling zijn in het proces van helen. Het is een soort vriendelijke herinnering aan het belang van zelfzorg en het belang van luisteren naar wat je lichaam nodig heeft

Wat betekent dit voor je dagelijks leven?

Als je de lessen uit dit boek toepast, zul je merken dat je meer rust kunt vinden in je dagelijks leven. Je zult merken dat je minder in een vicieuze cirkel van stress en overbelasting terechtkomt. Het stelt je in staat om een beetje milder te zijn voor jezelf. Het helpt je ook om je grenzen beter te bewaken en de druk van perfectionisme los te laten. En ja, dat kan zelfs het verschil maken in hoe je je lichamelijk en mentaal voelt.

Dat wil niet zeggen dat alles ineens opgelost is – maar door de inzichten uit dit boek, geef je jezelf de kans om te helen. Je maakt een bewuste keuze om voor jezelf te zorgen, en dat is iets wat je verdient

Laat het boek je helpen op de weg naar herstel

Als er iets is wat we uit dit boek kunnen leren, is het dat helen geen lineair proces is. Het is niet altijd makkelijk, maar het is wel mogelijk. En jij verdient het om te helen – om rustig aan te doen, om jezelf ruimte te geven om te ademen en om de stilte te omarmen. Dit boek nodigt je uit om stil te staan, om te luisteren naar je lichaam en om een andere, zachtere weg in te slaan.

Dus pak een kop thee, maak het gezellig voor jezelf en begin aan deze reis. Je hoeft het niet alleen te doen – we doen dit samen.

Met warmte en zachte moed,

Ons allemaal

( Deze blog is ontwikkeld met ondersteuning van AI tools)